Βιοποικιλότητα / Εδάφη

Δράσεις για την προστασία της Βιοποικιλότητας στις περιοχές εξόρυξη λιγνίτη και παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος: 

• Αποκατάσταση εδαφών στις περιοχές των ορυχείων 
• Διαχείριση  και ανάπτυξη τεχνητών λιμνών στα υδροηλεκτρικά έργα, ΥΗΕ 
• Αντιμετώπιση και ελαχιστοποίηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων στους Σταθμούς Παραγωγής 

Στις περιοχές των ορυχείων η ΔΕΗ εφαρμόζει επί σειρά δεκαετιών εκτεταμένα προγράμματα αποκατάστασης για τα εδάφη, και φροντίζει για τη βελτιστοποίηση του τρόπου αποκατάστασης των θιγόμενων εκτάσεων και την επιλογή της πλέον κατάλληλης τελικής χρήσης:  

Οι μεγάλες εκτάσεις δασικής βλάστησης οι οποίες έχουν δημιουργηθεί με δενδροφυτεύσεις πολλών χρόνων στα αποκατεστημένα εδάφη των Ορυχείων συνθέτουν οικοσυστήματα ιδιαίτερης ομορφιάς τα οποία συνεισφέρουν στην προστασία του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας.  

Στις περιοχές των ΥΗΣ  οι τεχνητές λίμνες έχουν αποκτήσει μια νέα δυναμική φιλοξενώντας στην ευρύτερη περιοχή σημαντικούς πληθυσμούς ειδών πτηνών με μεγάλη σπουδαιότητα τόσο σε Εθνικό όσο και σε Ενωσιακό επίπεδο. Επιπλέον στο όμορφο φυσικό περιβάλλον των τεχνητών λιμνών αναπτύσσεται ήπια τουριστική ανάπτυξη. 

Στους Σταθμούς Παραγωγής εφαρμόζονται, στο βαθμό που είναι τεχνικά εφικτό, οι σχετικές αντιρρυπαντικές τεχνολογίες και βέλτιστες πρακτικές ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι επιπτώσεις των δραστηριοτήτων της Εταιρείας στο περιβάλλον και στα οικοσυστήματα. 

Σε συνεργασία με φορείς, όπως το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών, το Εθνικό Ίδρυμα Αγροτικής Έρευνας, το Διαβαλκανικό Κέντρο Περιβάλλοντος, το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Βιολογίας, Βιοτεχνολογίας και Υδατοκαλλιεργειών, το Ινστιτούτο Αλιευτικής Έρευνας, αλλά και πανεπιστημιακές σχολές, η ΔΕΗ εκπονεί προγράμματα παρακολούθησης φυσικοχημικών παραμέτρων, μελέτες και έρευνες για την ισορροπία των οικοσυστημάτων, με στόχο την ανάπτυξη δράσεων προστασίας της βιοποικιλότητας,   και πέραν των απαιτήσεων της νομοθεσίας.  

Προστατευόμενες περιοχές NATURA (Στοιχεία έτους 2018) 

_{* Η πηγή Αλμυρός Χανίων ανήκει στην ευθύνη της ΔΕΗ Ανανεώσιμες. Σύμφωνα με σύμβαση μεταξύ ΔΕΗ και ΔΕΗ Ανανεώσιμες την ευθύνη της λειτουργίας του ΜΥΗΣ και την παρακολούθηση της ποιότητας του νερού της συγκεκριμένης λίμνης, σε εφαρμογή των ΚΥΑ ΕΠΟ του ΜΥΗΣ, έχει αναλάβει ο ΑΗΣ Χανίων.}

Ενδεικτικές Δράσεις ΔΕΗ Α.Ε. για την προστασία της Βιοποικιλότητας: 

Στις περιοχές των ορυχείων:  

• Διαμόρφωση αγροτικών περιοχών και παραχώρηση σε  αγρότες για καλλιέργεια.
• Εκτάσεις, οι οποίες έχουν  αποκατασταθεί, διαμορφώνονται σε αγροτικές περιοχές και παραχωρούνται με ετήσια  μίσθωση έναντι συμβολικού τιμήματος, σε αγρότες των γειτονικών περιοχών για να καλλιεργηθούν. Τα «πρότυπα» αγροκτήματα που δημιουργήθηκαν στην δυτική εξωτερική απόθεση του ορυχείου Χωρεμίου στη Μεγαλόπολη Αρκαδίας είναι κατάλληλα για γεωργία και κτηνοτροφία. (Συνεχιζόμενη δράση)
• Δενδροφυτεύσεις  για την αποκατάσταση των νέων εδαφών στις περιοχές των Ορυχείων.
• Τα αποκατεστημένα με δενδροφυτεύσεις νέα εδάφη αποτελούν  οικοσυστήματα ιδιαίτερης ομορφιάς όπου ενδημεί ποικιλία  χλωρίδας και πανίδας. 
• Ειδική φυτοτεχνική μελέτη για αποκατάσταση της βλάστησης στις περιοχές των ορυχείων Πτολεμαΐδας του Λιγνιτικού Κέντρου Δυτικής Μακεδονίας. 
• Δράσεις για την προώθηση της περιβαλλοντικής ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της κοινωνίας στη διατήρηση της βιοποικιλότητας όπως η δενδροφύτευση με υλικά και δενδρύλλια της Επιχείρησης από μαθητές στην εξωτερική απόθεση του Ορυχείου Πεδίου Αμυνταίου στα πλαίσια του  προγράμματος Περιβαλλοντικής Αγωγής  Δημοτικών Σχολείων Πτολεμαΐδας. 
• Αρχιτεκτονικός διαγωνισμός ιδεών με θέμα « Ανάπλαση και επανάχρηση πρώην εξορυκτικών περιοχών λιγνίτη στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας» ( έτος 2016)
• Στα πλαίσια των δράσεων βιώσιμης ανάπτυξης και εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, το ΛΚΔΜ προκήρυξε, το 2015, Αρχιτεκτονικό διαγωνισμό Ιδεών, με απονομή βραβείων για τις τρεις πρώτες καλύτερες και πληρέστερες ιδέες για την ανάπλαση και επανάχρηση έκτασης 1.800 στρεμμάτων περίπου, στα βορειοδυτικά όρια του Κυρίου Πεδίου, μεταξύ των οικισμών Καρυοχωρίου και Αγίου Χριστοφόρου. Το πρώτο βραβείο απονεμήθηκε στο αρχιτεκτονικό γραφείο topio7, στο οποίο και ανατέθηκε, το 2018, και δρομολογήθηκε, η εκπόνηση προμελέτης για την υλοποίηση της πρότασης.
• Εκδήλωση με θέμα « Ανάδειξη και συστηματική αξιοποίηση  του μελισσοτροφικού δυναμικού των φυτεύσεων ακακίας του Λιγνιτικού Κέντρου Δυτικής Μακεδονίας» (Μάρτιος 2019).
• Συμπράττει με το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης στο  συγχρηματοδοτούμενο, από την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση, ερευνητικό έργο  για την συνεισφορά των δενδροφυτεμένων εκτάσεων του Λιγνιτικού Κέντρου Δυτικής Μακεδονίας (ΛΚΔΜ), στην προστασία του περιβάλλοντος και στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, το COFORMIT, το οποίο πραγματοποιείται μέσω της δράσης ΕΡΕΥΝΩ ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ ΚΑΙΝΟΤΟΜΩ της ΕΥΔΕ ΕΤΑΚ (ΓΓΕΤ).
• Στα πλαίσια των εργασιών του ερευνητικού έργου, πραγματοποιήθηκε ημερίδα με θέμα «Συμβολή των δενδροφυτεμένων εκτάσεων του Λιγνιτικού Κέντρου Δυτικής Μακεδονίας στη δέσμευση του CO2 και στην προστασία του περιβάλλοντος», (Οκτώβριος 2019)
• Χωροταξικός- πολεοδομικός διαγωνισμός ιδεών με θέμα «Tοπιακός Επαναπροσδιορισμός και Παραγωγική Επανένταξη της εξωτερικής απόθεσης του Ορυχείου Αμυνταίου».
• Στην ευρύτερη περιοχή λειτουργίας των ΑΗΣ και των Ορυχείων Δυτικής Μακεδονίας και Μεγαλόπολης είναι εγκατεστημένα και λειτουργούν συστήματα παρακολούθησης της ποιότητας της ατμόσφαιρας. Στις 4 Δεκεμβρίου 2019 πραγματοποιήθηκε η απονομή βραβείων στις εγκαταστάσεις των ορυχείων του ΛΚΔΜ στο πλαίσιο του εορτασμού της προστάτιδας των ορυχείων Αγίας Βαρβάρας.  
• Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση, (ΕΟΑ),  για την περιοχή απόθεσης Μεμέιτσα, (ανήκει σε περιοχή Natura), η οποία αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της θεωρημένης Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για την εκμετάλλευση κοιτασμάτων λιγνίτη του λιγνιτωρυχείου Κλειδίου, που βρίσκεται σε περιοχές των Δήμων Φλώρινας και Αμυνταίου, από την εταιρεία «ΔΕΗ ΑΕ», σύμφωνα με την  ΑΕΠΟ που εκδόθηκε το έτος 2018. 
• Στην ευρύτερη περιοχή λειτουργίας των ΑΗΣ και των Ορυχείων Δυτικής Μακεδονίας και Μεγαλόπολης είναι εγκατεστημένα και λειτουργούν συστήματα παρακολούθησης της ποιότητας της ατμόσφαιρας. 

Στις περιοχές των ΥΗΣ:  

• Μελέτες ολοκληρωμένου σχεδίου διαχείρισης και ανάδειξης περιοχής λιμνών, φραγμάτων και ευρύτερης περιοχής ΥΗΣ.  
• Μελέτες αναγκαίες για το Ελληνικό Διαχειριστικό Σχέδιο προστασίας των χελιών.
• «Ανάπτυξη τυπολογίας εμποδίων που επηρεάζουν την μετανάστευση του χελιού».
• «Εκτίμηση της αποτελεσματικότητας των τεχνικών μέτρων για τη διευκόλυνση της μετανάστευσης του πληθυσμού του χελιού».
• Μελέτες Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης, (ΕΟΑ) για τους ΥΗΣ του Συγκροτήματος Αχελώου, του Συγκροτήματος Νέστου και τον ΥΗΣ Πλαστήρα (2019).
• Μελέτη για τη διερεύνηση του υδρολογικού καθεστώτος και σχηματοποίηση της ροής του ποταμού Αχελώου, κατάντη των Υδροηλεκτρικών Σταθμών (ΥΗΣ) Κρεμαστών, Καστρακίου και Στράτου Ι και ΙΙ, με την αξιοποίηση τεχνολογιών Γεωπληροφορικής (2021).
• Μελέτη για τη διερεύνηση των επιπτώσεων της λειτουργίας των φραγμάτων του ποταμού Αχελώου, στις κατάντη προστατευόμενες περιοχές Natura 2000, GR2310001 και GR2310015» (2021).
• Μελέτη Εντοπισμού Πιθανών Αλλαγών στο Μικροκλίμα της Ευρύτερης Περιοχής των Έργων της ΔΕΗ στον ποταμό Νέστο (συνεχιζόμενη δράση). Εγκατάσταση δύο μετεωρολογικών σταθμών στην Ευρύτερη Περιοχή των Έργων της ΔΕΗ στον ποταμό Νέστο στα πλαίσια  της Μελέτης Εντοπισμού Πιθανών Αλλαγών στο Μικροκλίμα. 
• Συνεργασία με Δήμο Μετσόβου, Περιφέρειας Ηπείρου, Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου για αντιμετώπιση ξενικών ειδών στην τεχνητή λίμνη του ΥΗΣ Πηγών Αώου  (συνεχιζόμενη δράση). 
• Μελέτη Επιπτώσεων του ΥΗΕ Μετσοβίτικου στο οικοσύστημα, ΤΕΠΕΜ Ελευθεροεπικοινωνίας Ιχθυοπανίδας, σύνταξη Εγχειρίδιου Παρακολούθησης και λοιπές εργασίες συμμόρφωσης με τους Π.Ε. 40 και 41 της ΚΥΑ ΕΠΟ 10686/2008 (2019).
• Τροποποίηση Μελέτης Εφαρμογής Αρχιτεκτονικής Τοπίου και Φυτοκοινωνικής διαμόρφωσης - Ενοποίηση και Eπικαιροποίηση Περιβαλλοντικών Μελετών ΥΗΕ Ιλαρίωνα (2019).
• Συνεχής λειτουργία του αυτόματου τηλεμετρικού δικτύου μέτρησης φυσικοχημικών και μετεωρολογικών  δεδομένων των ΥΗΣ.
• Μελέτες για την προστασία της ιχθυοπανίδας στους ταμιευτήρες και κατά μήκος των ποταμών όπου αυτό απαιτείται στη περιοχή των ΥΗΣ. Αναμένεται η ανάθεση σχετικής Μελέτης για ταμιευτήρα ΥΗΣ Πλαστήρα (2021).   
• Μελέτη της ιχθυοπανίδας και προτάσεις για τη διατήρησή της, στην περιοχή κατασκευής του Υ/Η  Έργου Ιλαρίωνα. 
• Μελέτη Εκτίμησης  των Επιπτώσεων στο ποτάμιο οικοσύστημα από την κατασκευή του Υδροηλεκτρικού έργου στον ποταμό Μετσοβίτικο – ΤΕΠΕΜ.
• Μελέτη της ιχθυοπανίδας και προτάσεις για τη διατήρησή της, στην περιοχή κατασκευής του του Φράγματος Σκοπού - Παπαδιάς. 
• Εκπόνηση Ειδικής Τεχνικής Μελέτης Εφαρμογής για τη δυνατότητα ένταξης περιφερειακών του ταμιευτήρα του ΥΗΕ Ιλαρίωνα παράκτιων περιοχών και υφιστάμενων νησίδων κατάντη του φράγματος, σε καθεστώς προστασίας, με σκοπό την προσέλκυση της ορνιθοπανίδας. 

Στους Σταθμούς Παραγωγής 

• Διερεύνηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων από την διάθεση ψυκτικού νερού και επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων στο θαλάσσιο παράκτιο χώρο του ΑΗΣ Αθερινόλακκου Κρήτης,  
• Ωκεανογραφική Μελέτη της Ποιότητας του Θαλασσίου Περιβάλλοντος πλησίον του ΑΗΣ Κερατέας – Λαυρίου σε σχέση με φαινόμενα αφρισμού, 
• Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση, (ΕΟΑ),  για την  ευρύτερη περιοχή του ΑΗΣ Μελίτης και του χώρου διάθεσης στερεών παραπροϊόντων του (Δεκέμβριος 2016) 
• Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση, (ΕΟΑ), στον ΑΣΠ Καλύμνου 
• Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση, (ΕΟΑ), στον ΑΣΠ Καρπάθου 

Οι δράσεις προστασίας της βιοποικιλότητας παρουσιάζονται στους ετήσιους απολογισμούς Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης και Βιώσιμης Ανάπτυξης που είναι αναρτημένοι στην ιστοσελίδα της Επιχείρησης. 

Στις περιοχές των Λιγνιτικών Κέντρων Δυτικής Μακεδονίας και Μεγαλόπολης η ΔΕΗ Α.Ε. εφαρμόζει τα προγράμματα περιβαλλοντικής αποκατάστασης των Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων των ορυχείων. 

Στόχος της περιβαλλοντικής αποκατάστασης είναι η εναρμόνιση των περιοχών των έργων με το φυσικό περιβάλλον μετά το πέρας της εξόρυξης του λιγνίτη. 

Τα προγράμματα περιβαλλοντικής αποκατάστασης των εκτάσεων πραγματοποιούνται  σε διαδοχικές ετήσιες φάσεις. Κάθε φάση ξεκινά αμέσως μετά την αποδέσμευση μιας περιοχής από τις δραστηριότητες εκμετάλλευσης του ορυχείου. Τα βασικά στάδια της αποκατάστασης είναι η διάστρωση των τελικών επιφανειών, ο έλεγχος των κλίσεων των πρανών των αποθέσεων αγόνων, ο έλεγχος της γονιμότητας των εδαφών και η διάστρωση φυτικής γης, η δενδροφύτευση δασικών ειδών και η δημιουργία εκτάσεων γενικών χρήσεων. 

Τα στάδια αποκατάστασης των νέων εδαφών προσαρμόζονται ανάλογα με την προβλεπόμενη χρήση γης για κάθε προς αποκατάσταση περιοχή. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό των μελετών οι χρήσεις για τις οποίες προορίζονται τα νέα εδάφη είναι οι εξής: 

• Εκτάσεις δασικής βλάστησης με σκοπό τη δημιουργία κτηνοτροφικών ζωνών, αποκατεστημένων δασικών εκτάσεων και τη ξυλοπαραγωγή. 
• Εκτάσεις αγροτικής χρήσης οι οποίες εκμισθώνονται σε αγρότες των τοπικών κοινωνιών έναντι χαμηλού τιμήματος. 
• Εκτάσεις για χρήσεις αναψυχής. Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών θα διαμορφωθούν λιμναίες εκτάσεις  στα τελικά ορύγματα των ορυχείων. 
• Ειδικές χρήσεις οι οποίες περιλαμβάνουν ειδικά έργα όπως πίστες μηχανοκίνητου αθλητισμού και έργα υποδομής των περιοχών. 

Μέχρι σήμερα στις περιοχές των λιγνιτωρυχείων στα Λιγνιτικά Κέντρα Δυτικής Μακεδονίας και Μεγαλόπολης η Επιχείρηση με τα προγράμματα περιβαλλοντικής αποκατάστασης έχει  δημιουργήσει: 

• Μεγάλου μεγέθους εκτάσεις δασικής βλάστησης οι οποίες δημιουργήθηκαν με τις δεντροφυτεύσεις που πραγματοποίησε η Επιχείρηση επί σειρά δεκαετιών και οι οποίες συνεχίζονται  
• Μεγάλου μεγέθους εκτάσεις αγροτικής χρήσης οι οποίες εκμισθώνονται για καλλιέργεια στους αγρότες των τοπικών κοινωνιών έναντι πολύ μικρού τιμήματος. 
• Θερμοκήπια, πρότυπο πειραματικό  οπωρώνα με μηλιές, αχλαδιές, ροδακινιές και άλλα εποχικά φρούτα, στον οποίο εφαρμόζεται σύστημα ολοκληρωμένης διαχείρισης, εκθεσιακά κέντρα, θέατρα, πίστες μηχανοκίνητου αθλητισμού, πάρκα αναψυχής, καταφύγιο θηραμάτων.   
• Τεχνητή λίμνη η οποία αποτελεί τεχνητό υδροβιότοπο σε αποκατεστημένη περιοχή του Λιγνιτικού Κέντρου Δυτικής Μακεδονίας. 

• Ζώνες πρασίνου σε επιλεγμένες θέσεις περιμετρικά των εκσκαφών των Ορυχείων και γύρω από Δημοτικά Διαμερίσματα που γειτνιάζουν με τα Ορυχεία.  
  
  

Για την αποκατάσταση των εδαφών των περιοχών των ορυχείων και την αναβάθμιση του περιβάλλοντος κατά την παράδοσή του στους κατοίκους της περιοχής η Επιχείρηση εκτός από την εφαρμογή των εγκεκριμένων προγραμμάτων περιβαλλοντικής αποκατάστασης εκπόνησε και συνεχίζει να εκπονεί ερευνητικά προγράμματα σε συνεργασία με Α.Ε.Ι., Τ.Ε.Ι. και έγκριτα ερευνητικά κέντρα και καταβάλλει συνεχείς προσπάθειες για αναδιάρθρωση των καλλιεργειών στα αποκατεστημένα εδάφη.