Υδροηλεκτρική Ενέργεια

Το νερό αποτελεί φυσικό πόρο, η αξία του οποίου και η σπουδαιότητα συνεχώς αυξάνεται για όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας, ενώ η διαθεσιμότητα του δεν είναι πάντα εξασφαλισμένη.

Η διαχείρισή του συνεπώς θα πρέπει να στοχεύει στην ορθολογιστική χρήση του με σκοπό την ικανοποίηση των αναγκών με τον βέλτιστο και πιο αποδοτικό τρόπο. 
Η Ελλάδα, κατά το πλείστον ορεινή χώρα (πάνω από 80%), συγκεντρώνει τα περισσότερα βουνά της στο βορειοδυτικό της μέρος, το οποίο, ως επί το πλείστον, προσφέρεται για υδροηλεκτρική ανάπτυξη. 

  • Το ετήσιο θεωρητικό υδροδυναμικό της ανέρχεται σε περίπου 80 Twh.
  • Το οικονομικά εκμεταλλεύσιμο υδροδυναμικό φτάνει τις 12 Twh.
  • Μέχρι σήμερα έχει αναπτυχθεί περίπου το 40%.


Ιστορικό

  • Η ανάπτυξη του Υδροδυναμικού της Ελλάδας ουσιαστικά συμπίπτει με την ίδρυση της ΔΕΗ Δημόσιας Επιχείρησης Κοινής Ωφέλειας το 1950.
  • Πριν από την ίδρυση της ΔΕΗ (1950), είχαν τεθεί σε λειτουργία πολύ μικρά Υδροηλεκτρικά Εργοστάσια την περίοδο 1927–1931 (Γλαύκος, Βέρμιο, Αλμυρός Χανίων), συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 5,8 MW.
  • Την περίοδο 1950–1975 κατασκευάσθηκαν επτά (7) μεγάλοι Υδροηλεκτρικοί Σταθμοί (Άγρας, Λάδωνας, Ν. Πλαστήρας, Κρεμαστά, Καστράκι, Εδεσσαίος και Πολύφυτο) και ένας (1) μικρός ΥΗΣ (Λούρος) συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 1411,4 MW. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται και οι τρείς (3) μεγαλύτεροι: Κρεμαστά, Καστράκι, Πολύφυτο.
  • Την περίοδο 1976–σήμερα κατασκευάσθηκαν εννέα (9) μεγάλοι και πέντε (5) μικροί ΥΗΣ (Πουρνάρι Ι και ΙΙ, Σφηκιά, Ασώματα, Στράτος Ι, ΜΥΗΣ Στράτος ΙΙ, Πηγές Αώου, Θησαυρός, Πλατανόβρυση, ΜΥΗΣ Γκιώνα, ΜΥΗΣ Μακροχώρι, ΜΥΗΣ Αγ. Βαρβάρα, Ιλαρίων, ΜΥΗΣ Ιλαρίωνα), συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 1800,2 MW. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται και δύο αναστρέψιμοι Αντλητικοί Σταθμοί (Σφηκιά, Θησαυρός).
  • Σήμερα βρίσκονται υπό κατασκευή δύο (2) μεγάλοι Υδροηλεκτρικοί Σταθμοί συνολικής ισχύος 200 ΜW (Μεσοχώρα, Μετσοβίτικο) που προγραμματίζεται να τεθούν σε λειτουργία εντός των επόμενων τριών ετών.
ΥΗΣ Σφηκιάς
ΥΗΣ Πλατανόβρυσης
ΥΗΣ Πουρνάρι I

Οι Υδροηλεκτρικοί Σταθμοί σήμερα - Οργάνωση

Η συνολική εγκατεστημένη ισχύς των Υδροηλεκτρικών Σταθμών (ΥΗΣ και ΜΥΗΣ) της ΔΕΗ Α.Ε. ανέρχεται σε 3217,4 MW. 
Η μέση ετήσια υδροηλεκτρική παραγωγή ενέργειας από ΥΗΣ είναι περίπου 4.020 Gwh (μ.ό. 5ετίας), και ανάλογα με την υδραυλικότητα του έτους καλύπτει το 8÷10% της συνολικής παραγωγής ενέργειας της ΔΕΗ Α.Ε. 
Ειδικότερα, για το 2020 η Υδροηλεκτρική Παραγωγή των ΥΗΣ ανήλθε σε 5.282 Gwh. 

Μεγάλοι Υδροηλεκτρικοί Σταθμοί (ΥΗΣ) 

Οι δεκαέξι (16) συνολικά μεγάλοι υδροηλεκτρικοί σταθμοί (ΥΗΣ με εγκατεστημένη ισχύ >15 MW) εντάσσονται σε τέσσερα (4) κυρίως Συγκροτήματα και δύο (2) Ανεξάρτητους ΥΗΣ, συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 3170,7 MW. 

Παράλληλα, η ΔΕΗ Ανανεώσιμες διατηρεί σήμερα 18 Μικρούς Υδροηλεκτρικούς Σταθμούς σε λειτουργία, 4 σε φάση κατασκευής ενώ αρκετά νέα έργα έχουν λάβει άδεια παραγωγής. Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας το 2020 ανήλθε σε  136 GWh ενώ από την λειτουργία των ΜΥΗΣ αποφεύχθηκε η εκπομπή 94.108 τόνων CO2, καλύπτοντας τις ανάγκες σε ενέργεια 37.104 ελληνικών νοικοκυριών.

Εντός του έτους 2021, πρόκειται να ολοκληρωθεί η κατασκευή του Μικρού Υδροηλεκτρικού Έργου (ΜΥΗΕ) Σμόκοβο ΙΙ (3,2 MW).

Οι ΥΗΣ ως εγκαταστάσεις πολλαπλού σκοπού

Οι Υδροηλεκτρικοί Σταθμοί ως Εγκαταστάσεις Πολλαπλού σκοπού παίζουν πολύ σοβαρό ρόλο στην Εθνική Οικονομία και συμβάλλουν τα μέγιστα στην κοινωνική ζωή των περιοχών που βρίσκονται και λειτουργούν.
Οι ΥΗΣ ως εγκαταστάσεις πολλαπλού σκοπού
Οι πληθυσμοί πολλών πόλεων υδρεύονται από τους ταμιευτήρες των Υδροηλεκτρικών Σταθμών.

Παραγωγή ενέργειας

Οι Υδροηλεκτρικοί Σταθμοί συμβάλλουν σε ποσοστό περισσότερο από 9% στην συνολική παραγωγή της ΔΕΗ Α.Ε. Η παραγόμενη ενέργεια είναι «πράσινη – καθαρή» δηλαδή δεν επιβαρύνει με εκπομπές και υψηλής ποιότητας δηλαδή καλύπτει αιχμές φορτίου, έχει δε μεγάλη ευελιξία στην ένταξη της.

Επικουρικές υπηρεσίες

Οι ΥΗΣ εξαιτίας των ειδικών τους χαρακτηριστικών παρέχουν επικουρικές υπηρεσίες στο Ηλεκτρικό Σύστημα δηλαδή εφεδρεία ισχύος, ρύθμιση συχνότητας, τάσης, κ.λ.π. 

Αντιπλημμυρική προστασία

Οι κύριοι ταμιευτήρες των ποταμών με την αποθηκευτική τους ικανότητα δημιουργούν ανάσχεση των πλημμυρικών φαινομένων παρέχοντας την αντιπλημμυρική προστασία στις κατάντη των ΥΗΣ περιοχές.

Αρδεύσεις

Από τους ταμιευτήρες των ΥΗΣ αρδεύονται περίπου 5000.000 στρέμματα συμβάλλοντας έτσι στην γεωργική παραγωγή της χώρας.

Ύδρευση

Οι πληθυσμοί πολλών πόλεων υδρεύονται από τους ταμιευτήρες των ΥΗΣ (π.χ. Θεσσαλονίκη, Καρδίτσα, Αγρίνιο, Άρτα κ.λ.π.). 

Ναυταθλητισμός

Πολλές περιοχές των λιμνών των ΥΗΣ χρησιμοποιούνται για ναυταθλητικές δραστηριότητες όπως θαλάσσιο σκι, κωπηλασία, καγιάκ κ.λ.π. (Λίμνη Στράτου, Λίμνη Πολυφύτου κ.λ.π.). 

Αλιεία

Η αλιεία τόσο σε επαγγελματικό όσο και ερασιτεχνικό επίπεδο είναι μία από τις πολλές δραστηριότητες στους ταμιευτήρες των ΥΗΣ, οι οποίοι διαθέτουν καθαρό νερό και τους οποίους η ΔΕΗ Α.Ε. εμπλουτίζει με γόνο ψαριών. 

Αναψυχή

Οι όχθες των λιμνών είναι ιδανικές θέσεις για δημιουργία πόλων αναψυχής και τουρισμού. Χαρακτηριστικά παραδείγματα η λίμνη Πηγών Αώου, η πλαζ Λαμπερού στη Λίμνη Πλαστήρα κ.λ.π. 

Αναβάθμιση περιβάλλοντος 

Γενικά οι ΥΗΣ αναβαθμίζουν το περιβάλλον τους με τη δημιουργία οικοσυστημάτων στην περιοχή των λιμνών και με τη διατήρηση εντός των κοιτών των ποταμών των οικολογικών παροχών για τη διατήρηση της ιχθυοπανίδας.