1. Εισαγωγή
Η Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού παρουσιάζει τις προκαταρκτικές της θέσεις και σχόλια επί των προτάσεων της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας στο παρόν στάδιο αρχικής διαβούλευσης σχετικά με την αναδιοργάνωση της εγχώριας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίες εγκρίθηκαν από την Ολομέλεια της ΡΑΕ στις 5 Ιουλίου 2012 και αναρτήθηκαν στην ιστοσελίδα της στις 23 Ιουλίου 2012.
Η ΔΕΗ συμφωνεί με τη ΡΑΕ ως προς την αναγκαιότητα ύπαρξης ορθής δομής στην αγορά ηλεκτρισμού, ειδικότερα δε λόγω και των σημερινών συνθηκών, που κυρίως είναι:
(α) Το εξαιρετικά δυσμενές οικονομικό περιβάλλον, τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς, το οποίο έχει αυξημένους κινδύνους λόγω του υψηλού κόστους κεφαλαίου καθώς και δυσκολιών εξασφάλισης τραπεζικού δανεισμού λόγω των γνωστών προβλημάτων του χρηματοπιστωτικού τομέα.
(β) Η αυξητικά κλιμακούμενη διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ενεργειακό μίγμα της Χώρας, σύμφωνα με τους Εθνικούς και Ευρωπαϊκούς στόχους (20-20-20).
(γ) Η μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, λόγω της δυσμενούς οικονομικής συγκυρίας, που έχει ως αποτέλεσμα χαμηλό συντελεστή φόρτισης για τις συμβατικές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής, άρα και αυξημένο μοναδιαίο κόστος ενέργειας.
2. Στόχοι προτεινόμενης αναδιοργάνωσης
Η ΔΕΗ εκτιμά ότι ο στόχος της αποτελεσματικής λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρισμού θα επιτευχθεί στο πλαίσιο μιας ευρύθμως λειτουργούσας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, απελευθερωμένης σε όλες τις επί μέρους δραστηριότητες από την παραγωγή μέχρι και την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας. Σε μια τέτοια αγορά η ανάγκη για ρυθμιστική παρέμβαση θα περιορίζεται στο ελάχιστο και θα αφορά μόνο σε περιπτώσεις αναγκαιότητας εξασφάλισης επαρκούς ισχύος και αποδεκτού επιπέδου Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ).
Η ΔΕΗ συμφωνεί σε γενικές γραμμές με τους στόχους τους οποίος επιδιώκει να επιτύχει η ΡΑΕ μέσω της αναδιοργάνωσης της αγοράς. Ειδικότερα, θέση της ΔΕΗ είναι ότι η αναδιοργάνωση πρέπει να στοχεύει στη δημιουργία μια αγοράς ηλεκτρισμού η οποία:
i. Θα λειτουργεί με διαφάνεια και προβλεψιμότητα σε ικανό βάθος χρόνου προκειμένου να είναι ελκυστική για τις απαραίτητες νέες επενδύσεις, λαμβανομένης υπόψη κατά μείζονα λόγο και της παλαιότητας του υφιστάμενου δυναμικού ηλεκτροπαραγωγής. Παράλληλα θα τεθούν ισχυρά θεμέλια για την επίτευξη του στόχου μιας οικονομίας χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
ii. Θα ενισχύει την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας και θα ελαχιστοποιεί τις αρνητικές επιπτώσεις στο έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου της χώρας· καθώς και
iii. Θα εξασφαλίζει την ασφάλεια του εφοδιασμού σε μακροπρόθεσμη βάση.
Σε συνάρτηση με τους στόχους που έχει θέσει η ΡΑΕ προς δημόσια διαβούλευση, είναι απαραίτητο κατ’ αρχάς να θέσουμε τις βασικές αρχές πάνω στις οποίες θα στηρίξουμε τις προτάσεις-πλαίσιο της ΔΕΗ προς τη ΡΑΕ:
(α) Η συμπίεση του κόστους παραγωγής και προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας μπορεί να επιτευχθεί μέσω του ανταγωνισμού στις αντίστοιχες δραστηριότητες της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Ταυτόχρονα, ο ανταγωνισμός θα οδηγήσει σε επίπεδα τιμών που θα ενθαρρύνουν νέες επενδύσεις και θα προσελκύσουν νέα κεφάλαια, όπου και όταν η αγορά τα χρειάζεται. Απαραίτητη προϋπόθεση για να αναπτυχθεί ο ανταγωνισμός στις διάφορες δραστηριότητες της αγοράς είναι η πλήρης και ουσιαστική, απελευθέρωση των τιμολογίων προμήθειας σε όλες τις κατηγορίες καταναλωτών και σε όλες τις τάσεις (δηλ. χωρίς ρυθμιστικές παρεμβάσεις, παρά μόνο για τις ειδικές κατηγορίες «ευάλωτων» καταναλωτών οι οποίες καλύπτονται από τις ΥΚΩ).
(β) Απαιτούνται διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις με σκοπό την εναρμόνιση της λειτουργίας της ελληνικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας με το πλαίσιο του «Ενιαίου Μοντέλου Ευρωπαϊκής Αγοράς Ενέργειας» (Target Model), συμπεριλαμβανομένων των διμερών συμβάσεων μεταξύ παραγωγών και προμηθευτών και της χρηματιστηριακής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Επιπλέον απαιτούνται πρόσθετες επενδύσεις σε έργα υποδομής, όπως επενδύσεις για την αύξηση των ηλεκτρικών διασυνδέσεων που θα διευρύνουν τη γεωγραφική αγορά της ηλεκτρικής ενέργειας, και συνεπώς και το πεδίο για περαιτέρω εμπορική δραστηριότητα και ανταγωνισμό.
(γ) Η ΔΕΗ υποστηρίζει πλήρως τον ανταγωνισμό σε όλο το φάσμα των διαθέσιμων ενεργειακών πόρων για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Λαμβάνοντας υπόψη την πρόσφατη απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου της Ε.Ε. στην υπόθεση που αφορούσε στην ελληνική χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία ακύρωσε την από 5 Μαρτίου 2008 απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τη χορήγηση ή τη διατήρηση σε ισχύ από την Ελληνική Δημοκρατία δικαιωμάτων για την εξόρυξη λιγνίτη υπέρ της ΔΕΗ, υποστηρίζουμε την περαιτέρω απελευθέρωση της χονδρεμπορικής αγοράς, χωρίς τις δεσμεύσεις και τους περιορισμούς που επέβαλλε η απόφαση αυτή. Τα παραπάνω θα συμβάλουν καθοριστικά στην κατεύθυνση διαμόρφωσης υγιούς ανταγωνιστικού περιβάλλοντος στην ηλεκτροπαραγωγή.
Ωστόσο, επαναλαμβάνουμε με έμφαση ότι οι επενδύσεις σε νέες μονάδες παραγωγής -είτε από τη ΔΕΗ είτε από οποιονδήποτε άλλο φορέα– μπορούν να καταστούν ελκυστικές και βιώσιμες μόνο με την επίτευξη της πλήρους και ουσιαστικής απελευθέρωσης της λιανεμπορικής αγοράς. Προς τούτο είναι απαραίτητο να διασφαλιστεί ότι τα τιμολόγια αντικατοπτρίζουν το πλήρες κόστος παραγωγής και προμήθειας.
Σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση θα απαιτηθεί η χρηματοδότηση του όποιου ελλείμματος προκύπτει μέσω άλλων πόρων, δηλαδή με επιχορήγηση των δραστηριοτήτων εκείνων που το ρυθμιστικό πλαίσιο δεν επιτρέπει ακόμη την ανάκτηση του κόστους τους.
Είναι εμφανές ότι η χρηματοδότηση αυτών των δραστηριοτήτων δεν μπορεί να συνεχίσει να παρέχεται από τη ΔΕΗ, ούτε άμεσα, ούτε έμμεσα. Η πραγματικότητα είναι ότι η σημερινή προβληματική λειτουργία της ελληνικής αγοράς ηλεκτρισμού έχει ως αποτέλεσμα τη σημαντική επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης της ΔΕΗ (αλλά και άλλων φορέων της αγοράς), σε σημείο μάλιστα που να απειλείται η βιωσιμότητα της επιχείρησης και, ως εκ τούτου, του συνόλου του ελληνικού συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας.
(δ) Η ΔΕΗ συμφωνεί πλήρως με την άρση των στρεβλώσεων και σταυροειδών επιδοτήσεων των τιμολογίων. Στο πλαίσιο των όσων προαναφέρθηκαν, τονίζουμε για μια ακόμα φορά τη σημασία της πλήρους και ουσιαστικής απελευθέρωσης των τιμολογίων.
(ε) Η ΔΕΗ υποστηρίζει την ενίσχυση και πλήρη απελευθέρωση της αγοράς φυσικού αερίου στη Χώρα, καθώς και τη διαφοροποίηση στο μέγιστο δυνατό βαθμό των πηγών φυσικού αερίου, τόσο για λόγους ασφάλειας εφοδιασμού όσο και για λόγους ελαχιστοποίησης της τιμής προμήθειας. Παράλληλα όμως εκτιμούμε ότι πρέπει να υπάρξει συγκεκριμένο σχέδιο για την περαιτέρω αξιοποίηση των εγχώριων πηγών ενέργειας, η οποία δύναται να προσφέρει σημαντική ανακούφιση στο τρέχον έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου της Χώρας.
3. Οι προτάσεις - πλαίσιο της ΔΕΗ για μεταρρυθμίσεις στην ελληνική αγορά ηλεκτρισμού
A. Χονδρεμπορική αγορά
1. Σύμφωνα με τα παραπάνω η ΔΕΗ θεωρεί ότι απαραίτητη προϋπόθεση προκειμένου να ενισχυθεί ο ανταγωνισμός στη χονδρεμπορική αγορά είναι η πλήρης απελευθέρωση της λιανεμπορικής αγοράς χωρίς ρυθμιστικές παρεμβάσεις. Στο πλαίσιο αυτό η ΔΕΗ αναμένει την προγραμματισμένη απελευθέρωση των τιμολογίων λιανικής το αργότερο έως το τέλος του Ιουνίου του 2013 (όπως προβλέπεται από τους όρους του Μνημονίου με την Τρόικα).
Στην περίπτωση που δεν καταστεί εφικτός ο στόχος απελευθέρωσης των τιμολογίων μέχρι την ως άνω ημερομηνία, θα απαιτηθούν παρεμβάσεις προκειμένου να διατηρηθεί η ισορροπία εσόδων και δαπανών στις δραστηριότητες παραγωγής και εμπορίας. Οι παρεμβάσεις αυτές μπορεί να είναι:
− μόνιμου χαρακτήρα, δημιουργώντας με τον τρόπο αυτό ζημιές που θα μετακυληθούν στη χονδρεμπορική ή στη λιανεμπορική αγορά (ανάλογα με το επίπεδο στο οποίο η επιδότηση θα εφαρμοστεί),
− παροδικού χαρακτήρα, οπότε το έλλειμμα θα μπορεί σταδιακά και σε βάθος χρόνου να μετακυληθεί στον τελικό καταναλωτή (βλέπε π.χ. ρύθμιση σε «ισπανικό μοντέλο» αγοράς).
Είναι σαφές ότι τέτοια μέτρα δεν μπορούν να είναι μακροπρόθεσμα βιώσιμα. Στην περίπτωση όμως κατά την οποία απαιτηθεί να εφαρμοστούν κατ’ εξαίρεση για μια μεταβατική περίοδο, τότε δεν θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για τη μεταφορά περιθωρίου κέρδους μεταξύ της ΔΕΗ και των ανταγωνιστών της.
Στο παραπάνω πλαίσιο και στο μεταβατικό στάδιο προς την πλήρη απελευθέρωση της αγοράς, η ΔΕΗ προτείνει την παραχώρηση ισχύος / ενέργειας μονάδων της σε τρίτους προμηθευτές, μέσα από διαφανείς «μηχανισμούς αγοράς», όπως π.χ. είναι οι δημοπρασίες «εικονικών σταθμών παραγωγής» (VPPs). Σημειώνεται ότι για την εφαρμογή των παραπάνω μηχανισμών υπάρχει συσσωρευμένη μακροχρόνια εμπειρία στις περισσότερες Χώρες της Ε.Ε., η δε εφαρμογή τους έχει το πλεονέκτημα ότι αποκαλύπτει μέσα από τη δημοπρασία / διαπραγμάτευση την πραγματική αξία της προς πώληση ηλεκτρικής ενέργειας.
Κρίσιμη παράμετρος για την εφαρμογή της παραπάνω δράσης είναι η διοχέτευση προς τους τελικούς καταναλωτές της ενέργειας που θα παραχωρηθεί από τη ΔΕΗ σε τρίτους προμηθευτές.
Η περίπτωση του ΝΟΜΕ στη Γαλλία λειτουργεί με ρυθμιζόμενη τιμή ενέργειας (δηλ. διαφορετική από αυτή της ελεύθερης αγοράς, που αντανακλάται στις τιμές των VPPs) και δεν πρέπει να εφαρμοστεί παρά μόνο ως έκτακτο και προσωρινό μέτρο και υπό αυστηρές προϋποθέσεις:
(α) Η προσωρινά ρυθμιζόμενη τιμή πρέπει να ορίζεται σε τέτοιο επίπεδο που να αντικατοπτρίζει κατ’ ελάχιστο το πλήρες κόστος παραγωγής, συμπεριλαμβανομένων και των προγραμματισμένων από τη ΔΕΗ αναβαθμίσεων (κυρίως περιβαλλοντικών) των μονάδων παραγωγής, παρέχοντας κατ' ακολουθία κίνητρα για επενδύσεις στον τομέα, αλλά και αποζημιώνοντας τη ΔΕΗ για τις επενδύσεις της.
(β) Σε καμία περίπτωση η όποια διαφορά τιμών μεταξύ αυτών της ελεύθερης αγοράς και των ρυθμιζόμενων τιμών δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε βάρος της ΔΕΗ και προς όφελος ανταγωνιστών της. Για το λόγο αυτό είναι απαραίτητο να επιβληθούν αυστηρές ρήτρες «προορισμού» προς τελικούς καταναλωτές της παραχωρούμενης από τη ΔΕΗ ηλεκτρικής ενέργειας.
2. Η ΔΕΗ υποστηρίζει την πλήρη και άμεση άρση οποιουδήποτε μηχανισμού που παρεμβαίνει και επιφέρει στρεβλώσεις στη χονδρεμπορική αγορά και δημιουργεί επιπλέον κόστος στον προμηθευτή (το οποίο μάλιστα δεν αντανακλάται στα υφιστάμενα μη-απελευθερωμένα τιμολόγια λιανικής).
Πιο συγκεκριμένα, ο σημαντικότερος μηχανισμός μέσω του οποίου δημιουργούνται στρεβλώσεις και διογκώνονται οι δαπάνες στη χονδρεμπορική αγορά είναι ο συνδυασμός του Μηχανισμού Ανάκτησης Μεταβλητού Κόστους όπως ισχύει σήμερα, με το μηχανισμό υποβολής των προσφορών έγχυσης, σύμφωνα με τον οποίο επιτρέπεται σε μονάδες του Συστήματος με ακριβό εισαγόμενο καύσιμο (φυσικό αέριο) να παραμένουν σε λειτουργία όταν δεν είναι απαραίτητες για την οικονομική κάλυψη των αναγκών του Συστήματος, υποκαθιστώντας μονάδες με φθηνό εγχώριο καύσιμο (λιγνίτη), ενώ ταυτόχρονα αμείβονται σε τιμή που καλύπτει πλήρως το μεταβλητό τους κόστος και τους αφήνει επιπλέον περιθώριο 10%. Η κατάσταση αυτή έχει σαν αποτέλεσμα την υπέρμετρη επιβάρυνση των προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας με αποτέλεσμα οι περισσότεροι τρίτοι προμηθευτές να έχουν διακόψει τη λειτουργία τους μέσα στο έτος, ενώ η ΔΕΗ (ως de facto μοναδικός προμηθευτής) αντιμετωπίζει σημαντικό πρόβλημα ρευστότητας και ραγδαία κλιμακούμενη δυσχέρεια στην εκπλήρωση των υποχρεώσεών της προς τρίτους, με αποτέλεσμα η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας να οδηγείται σε κατάρρευση.
Για τους παραπάνω λόγους, κρίνουμε ότι είναι επιτακτική η ανάγκη να υπάρξει:
(α) Άμεση τροποποίηση των κανόνων υποβολής προσφοράς έγχυσης από τις μονάδες παραγωγής, ώστε να περιορισθεί η κατάχρηση του δικαιώματος υποβολής προσφοράς στην οποία το πρώτο βήμα αντιστοιχεί στο 30% της μέγιστης διαθέσιμης ισχύος της μονάδας. Το δικαίωμα αυτό θα μπορεί να αξιοποιείται μόνο από την/τις οριακή/ές μονάδα/ες, ώστε να αποφεύγονται οι πολλαπλές κρατήσεις και επανεκκινήσεις των μονάδων αυτών κατά τη διάρκεια μιας ημέρας.
(β) Άμεση και πλήρης κατάργηση της προσαύξησης που καταβάλλεται πλέον του μεταβλητού κόστους στο Μηχανισμό Ανάκτησης Μεταβλητού Κόστους.
3. Η ΔΕΗ είναι θετική ως προς την θέσπιση κατάλληλου μηχανισμού για την διασφάλιση της επάρκειας ισχύος του ελληνικού ηλεκτρικού συστήματος. Ο σχεδιασμός του εν λόγω μηχανισμού στήριξης πρέπει να γίνει έτσι ώστε αφενός να μην εμποδίζεται ή στρεβλώνεται ο ανταγωνισμός και αφετέρου να μην επιβαρύνεται το σύστημα με δυναμικό ηλεκτροπαραγωγής που δεν έχει προστιθέμενη αξία είτε από πλευράς οικονομικότητας, είτε από πλευράς επάρκειας ισχύος και ασφάλειας τροφοδοσίας του συστήματος.
4. Όσον αφορά τους υδροηλεκτρικούς σταθμούς (ΥΗΣ) οι προτεραιότητες στην εκμετάλλευσή τους και στη διαχείριση των υδατικών πόρων, σύμφωνα με τις ρυθμίσεις που απορρέουν από την Ευρωπαϊκή και Ελληνική νομοθεσία, και με βάση τις οποίες η ΔΕΗ διαχειρίζεται τους ΥΗΣ ιεραρχούνται κατά σειρά ως εξής:
− Ύδρευση·
− Άρδευση·
− Περιβαλλοντικές Υποχρεώσεις·
− Ενέργεια, και
− Λοιπές χρήσεις.
Πράγματι, οι υδροηλεκτρικοί σταθμοί στην Ελλάδα, αποτελούν εγκαταστάσεις πολλαπλού σκοπού διαθέτοντας ταμιευτήρες υπερ-ετήσιας ρύθμισης (κατά κύριο λόγο) και δευτερευόντως εγκαταστάσεις ροής (run off river), όπου κυρίως υλοποιείται η διαχείριση των υδατικών πόρων στην Ελλάδα, χώρα μεσογειακή με έντονες εποχικές και ετήσιες εναλλαγές στην υδραυλικότητα (βροχοπτώσεις).
Η διαχείριση λοιπόν των υδατικών πόρων στην Ελλάδα, αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα και θα πρέπει να εξασφαλίζει τις ανάγκες με την προηγούμενη σειρά προτεραιότητας και να διασφαλίζει τα αποθέματα ασφαλείας σε περιόδους χαμηλής υδραυλικότητας, ελαχιστοποιώντας τις περιπτώσεις υπερχειλίσεων (απώλειας νερών), πάντα με συντονισμένη και ορθολογική εκμετάλλευση και με γνώμονα την ασφάλεια των φραγμάτων που αποτελεί προϋπόθεση πρώτης προτεραιότητας, πέραν των προαναφερθέντων.
Η εξασφάλιση των υδρεύσεων πόλεων (π.χ. Θεσ/κη, Αγρίνιο, Καρδίτσα, Άρτα, Λευκάδα, κλπ), των αρδεύσεων 2.500.000 εκ. περίπου στρεμμάτων καλλιεργήσιμης γης, η διατήρηση της ελάχιστης απαραίτητης οικολογικής παροχής στις κοίτες των ποταμών, καθώς και η αντιπλημμυρική προστασία κατάντι των έργων, με αξιοποίηση του αποθηκευτικού όγκου των ταμιευτήρων αποτελούν προτεραιότητες ιδιαίτερα μεγάλης σπουδαιότητας.
Εκτός των παραπάνω λειτουργιών, είναι γνωστός ο σημαντικός ρόλος των υδροηλεκτρικών σταθμών στην παραγωγή καθαρής (ανανεώσιμης) ηλεκτρικής ενέργειας με χαρακτηριστικά ευελιξίας που καλύπτει, πέραν των ενεργειακών αναγκών, και τις ανάγκες επικουρικών υπηρεσιών του ελληνικού συστήματος τις οποίες προσφέρουν επιπροσθέτως οι υδροηλεκτρικοί σταθμοί της ΔΕΗ με μηδαμινό κόστος, σύμφωνα με τον μηχανισμό αποζημίωσης, που ισχύει μέχρι σήμερα.
Κατά συνέπεια, λόγω:
(α) της προφανούς πολλαπλής προσφοράς των ΥΗΣ της ΔΕΗ στο κοινωνικό σύνολο και στην εθνική οικονομία·
(β) της αναγκαιότητας να εξασφαλίζονται συνεχώς οι περιορισμοί που επιβάλλουν οι ιδιαίτερες συνθήκες ασφαλούς λειτουργίας κάθε επιμέρους ταμιευτήρα, και
(γ) των προβλημάτων που θα ανακύψουν από ενδεχόμενη ανάθεση των ευθυνών για την ασφάλεια φραγμάτων και εγκαταστάσεων εν γένει σε φορέα διαφορετικό από αυτόν που έχει την εκμετάλλευσή τους,
εκτιμούμε ότι η συζήτηση για τους ΥΗΣ θα πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο ανεξάρτητης και ξεχωριστής διαβούλευσης.
Η ΔΕΗ, αναγνωρίζοντας το ζήτημα της διαχείρισης των υδάτινων πόρων, όχι απλώς ως τεχνικό / εμπορικό θέμα, αλλά σε συνδυασμό με άλλες ευρύτερες επιλογές, υλοποιεί μέτρα και δράσεις που χαρακτηρίζονται για τον προληπτικό τους χαρακτήρα ως προς την προστασία και ολοκληρωμένη διαχείριση των υδάτων, με γνώμονα τη μεγιστοποίηση του κοινωνικού, περιφερειακού, χωροταξικού και περιβαλλοντικού οφέλους από τις συνδυασμένες χρήσεις των έργων της. Είναι επομένως ευνόητο ότι η ΔΕΗ συμβάλλει και θα συμβάλει σε ένα γόνιμο διάλογο σχετικά με την καθιέρωση μηχανισμών και μεθοδολογιών, που θα ενισχύσουν τη διαφάνεια της διαχείρισης των υδάτινων πόρων των υδροηλεκτρικών σταθμών και τη βέλτιστη χρήση τους τόσο για την εξυπηρέτηση των κοινωφελών αναγκών, όσο και για τη μεγιστοποίηση της αξίας των υδατικών πόρων.
B. Λιανεμπορική αγορά
1. Η ΔΕΗ συμφωνεί πλήρως με την απελευθέρωση της αγοράς προμήθειας για όλες τις κατηγορίες καταναλωτών.
2. Οποιαδήποτε τυχόν ρυθμιστική παρέμβαση στον καθορισμό τιμολογίων προς τον τελικό καταναλωτή δεν είναι συμβατή με το στόχο της απελευθέρωσης των τιμολογίων έως το τέλος Ιουνίου 2013, και ως εκ τούτου μπορεί να εξεταστεί μόνο ως προσωρινό μέτρο. Στην περίπτωση που η ΡΑΕ επιλέξει να εφαρμόσει μεταβατικά ρυθμιζόμενο τιμολόγιο, αυτό θα πρέπει να αναπροσαρμόζεται σε τακτά χρονικά διαστήματα έτσι ώστε να αντικατοπτρίζει τις εξελίξεις στην αγορά χονδρεμπορικής η οποία θα πρέπει να είναι πλήρως απελευθερωμένη.
3. Η ΔΕΗ θεωρεί ότι η πρόταση της ΡΑΕ για πλήρη απεμπλοκή των δραστηριοτήτων προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας από την είσπραξη τελών υπέρ τρίτων (δημοτικός φόρος, δημοτικά τέλη, ΕΕΤΗΔΕ, τέλος ΕΡΤ, ΔΕΤΕ, κ.α.) είναι στη σωστή κατεύθυνση.
4. Η ΔΕΗ συμφωνεί απολύτως με την πρόταση της ΡΑΕ για μείωση της εξαντλητικής φορολόγησης που εφαρμόζεται σήμερα στην ηλεκτρική ενέργεια (ΕΦΚ στο φυσικό αέριο ως πρώτη ύλη σε σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, ΕΦΚ στο πετρέλαιο που χρησιμοποιείται στους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής της ΔΕΗ στα νησιά, ΕΦΚ στο ηλεκτρικό ρεύμα).
Συμπεράσματα
Η πλήρης και ουσιαστική απελευθέρωση της αγοράς (και, ειδικότερα, η πλήρης και ουσιαστική απελευθέρωση των τιμολογίων) είναι βέβαιο ότι θα έχει πολύ σημαντικές θετικές επιπτώσεις στο κόστος και στην ποιότητα της προσφερόμενης ηλεκτρικής ενέργειας σε μακροχρόνιο ορίζοντα. Η ΔΕΗ, ως εκ τούτου, ζητά από τη ΡΑΕ να εξετάσει ιδιαίτερα προσεκτικά και να περιορίσει στο ελάχιστο απαραίτητο, ακόμη και την πιο βραχυπρόθεσμη παρέμβασή της στη χονδρεμπορική ή λιανεμπορική αγορά, επιτρέποντας έτσι στον ανταγωνισμό να λειτουργήσει και να δημιουργήσει τους βέλτιστους όρους.
Στο παραπάνω πλαίσιο, προτείνουμε:
(α) Αφενός, στο πλαίσιο ενός μεταβατικού σταδίου πλήρους απελευθέρωσης, την παραχώρηση ισχύος/ενέργειας μονάδων ηλεκτροπαραγωγής σε τρίτους προμηθευτές, μέσα από διαφανείς «μηχανισμούς αγοράς», όπως είναι οι δημοπρασίες «εικονικών σταθμών παραγωγής» (VPPs), με στόχο η παραχωρούμενη ενέργεια να διοχετευθεί προς τους τελικούς καταναλωτές.
(β) Αφετέρου την πλήρη και άμεση άρση όλων εκείνων των μηχανισμών που παρεμβαίνουν και εισάγουν στρεβλώσεις στην ελεύθερη αγορά, όπως είναι ο συνδυασμός του Μηχανισμού Ανάκτησης Μεταβλητού Κόστους με το μηχανισμό υποβολής των προσφορών έγχυσης, σύμφωνα με τον οποίο επιτρέπεται σε μονάδες του Συστήματος με ακριβό εισαγόμενο καύσιμο (φυσικό αέριο) να παραμένουν σε λειτουργία όταν δεν είναι απαραίτητες για την οικονομική κάλυψη των αναγκών του Συστήματος, υποκαθιστώντας μονάδες με φθηνό εγχώριο καύσιμο (λιγνίτη), ενώ ταυτόχρονα αμείβονται σε τιμή που καλύπτει πλήρως το μεταβλητό τους κόστος και τους αφήνει επιπλέον περιθώριο 10%.
Στο πλαίσιο της τρέχουσας διαβούλευσης θα παρουσιάσουμε σε σύντομο χρονικό διάστημα τη συνολική πρότασή μας, με λεπτομερή πλέον ανάλυση, εντός του πλαισίου που περιγράψαμε ανωτέρω.